Heim til eventyret

Den første teikneserien eg kan hugse eg laga, var ei sentimental forteljing om ein gut som blei transportert inn i ei bokverd av eit flygande vesen som kom svevande ut av bokhylla. Eg hadde sjølvsagt sett Michael Endes Den uendelige historie og var heilt sikkert påverka av den og andre liknande forteljingar. Det er den draumen, at bøkene skal opne seg og sleppe den einsame barnelesaren inn i verder som er meir fantastiske enn den trauste kvardagen.

Taus kunnskap

Draumen om flygande bokvesen er også høgst til stades i Bjørn Ouslands serie om Bokslukeren. Den første boka (2023) var ei feiring av leseglede og biblioteket. Serien handlar om Sana, August og Ella som har ein leseklubb kalla Bokslukerne saman med eremitten November Nilsen og det mystiske vesenet Bokslukeren. Bokslukeren er ein slags drage som kan sluke bøker og skjøne alt som står der, men kunnskapen forblir i det tause, stoiske vesenet.

Oppfølgaren, Hjem til stjernene, er mindre oppteken av bøkene og fokuserer meir på bokslukaren sjølv. Kvar kjem han eigentleg frå, og kva skjer om nokon, til dømes ein gjeng opportunistiske bandittar med sirkusambisjonar, blir merksame på det fantastiske vesenet?

Eklektisk boksirkel

Boka er ein oppfølgar, men kan fint bli lesen uavhengig av det første bandet. Ho opnar med ein kort introduksjon frå Sana, som også fungerer som forteljar undervegs, før konfliktane tårnar seg opp. Sjølv om den eklektiske boksirkelen er eit naturleg habitat for Bokslukeren, lengtar han etter noko meir. På veg mot det vekevise boktreffet, blir han observert av nokre tjuvar som kjapt overtyder resten av banden om at flygande monster finst og kan utnyttast monetært. Bokslukeren slepp unna, skadeskoten, men November blir fanga og putta i eit bur, som åte. No er det opp til bokormane å redde han og den såra Bokslukeren, men korleis kan tre barn hamle opp med gangsterar som attpåtil er utstyrte med maskingevær?

Action og eventyr

Hjem til stjernene er eit heseblesande og actionfylt eventyr som truleg vil fenge målgruppa på 9-12 år. Dei ressurssterke ungane må hamle opp med fleire farar og konfliktar enn du får plass til i ei middels stor handveske. Etter dei første 30 sidene har etablert den boklege verda og konfliktane, går det slag i slag med farefullt drama til lands og til havs dei neste 130. For lesarar som slit med konsentrasjonen eller synest det verkar tungt å kome inn i ei bok, tilbyr Ousland ei forteljing med stadig eskalerande handling som er lett å forsvinne inn i.

Tempoet går på bekostning av karakterportretta, som blir litt enkle og sjablongaktige. Mysteriet med kvar Bokslukeren kjem frå blir også litt enkelt løyst på ein måte som reduserer det flygande vesenet til eit forteljargrep heller enn å la det vere ein interessant karakter.

Anerkjennande nikk

Den enkle, tjukke streken, prega av klare fargar og tung skuggelegging, er å rekne som Ouslands signatur. Eg blir ikkje einig med meg sjølv om det er positivt eller negativt. På den eine sida veit den unge lesaren kva som ventar hen, på den andre sida kan det bli litt monotont. Teiknestilen byr til dømes sjeldan på store overraskingar, noko som gjer at det kan vere vanskeleg å skilje bøkene frå kvarandre, sjølv om dei føregår i ulike univers.

Hjem til stjernene er fylt med allusjonar til annan litteratur og film, både forteljarteknisk og visuelt, mellom anna frå E.T., Dumbo, Moby Dick og A Clockwork Orange. I tillegg inneheld ho også, som førre bok i serien, bokomslag som anerkjennande nikk til Ouslands heltar og kollegaer. Når såg du sist ein referanse til Jodorowsky og Moebius’ Inkalen og Enki Bilal i ein barneteikneserie? Sannsynlegvis aldri. Slike element gjer lesinga kjekk, ikkje minst for høgtlesande foreldre.

Like spennande som bøker

På eit tidspunkt i boka undrar Ella seg over alt dramaet gjengen viklar seg inn i: «Opplever vi ikke hele tiden ting som er like spennende som alt vi har lest i bøker nå etter at Bokslukeren har dukket opp?» Kommentaren fungerer som eit bilde på korleis litteraturen berikar livet og er ein indirekte invitasjon til meir lesing.

Viss boka har noko å seie utanom å levere action til unge bokormar, er det kanskje dette. Alle bøker treng heller ikkje by på djupe karakterportrett og etterlate lesaren i eksistensiell grubling. Nokre gonger vil ein berre ramle inn i ei verd som kan transportere lesaren ut av den grå kvardagen og inn i eventyret utan at det blir stilt andre krav. Hjem til stjernene, trass sine svakheiter, er ei slik bok.